Kastamonu Usulü Yaş Tarhana Yapıyoruz
Çocukken ağzıma koymadığım, ilk evlilik yıllarımda da nedense hep uzak durduğum, geç tanıdığım ama bugün çok sevdiğim bir tattır tarhana. Yörelere göre yapılışı da değişen tarhana kurutmak Anadolu’muzun her yerinde kış hazırlıklarının başında gelir. Kökeni çok eskilere dayanan bu besin deposunu göçebe Türkler gittikleri her yere yanlarında taşımışlar.
Tarhananın ana malzemesi yoğurttur. Yoğurdu unla, buğday yarmasıyla, bulgurla, nohut ve mercimekle de mayalamak mümkün. Genellikle etli biberler ve domatesle tatlandırılan tarhanaların olmazsa olmazı tarhana otu veya darak dalı denen tohuma bırakılmış dereotudur. Bazı yörelerde domates yerine kızılcık meyvesi de tarhanayı ekşitmek için kullanılır. Soğan, arzuya göre sarımsak, nane, maydanoz ve ayva yaprağı da tarhanaya değişik tatlar kazandıran katkılardır. Saklaması biraz daha özen istese de, yapılışı kuru tarhanaya göre neredeyse çocuk oyuncağı, çünkü büyük şehirlerde tarhanayı hazırlayıp uygun sıcaklıkta ve sağlıklı bir ortamda kurutmak neredeyse mümkün değil. Bu yüzden köylerle bağlantısı olan herkes kendi yöresinden tarhana getirtir bizim buralara…
Eksik olmasınlar, benim de Kastamonulu komşularımın her yıl getirdiği yaş ve kuru tarhanaların tadına doyum olmaz ama açıkçası yaşını daha çok severiz. Bu yıl ben de kendi tarhanamı kendim yapayım deyince yakın komşum Nurhan hemen kolları sıvadı yardıma koştu. Ne de olsa bizim evde hep onun tarhanası yenmiştir. Kendi hazırladığı darak dalı, Nazilli’ den çiftlikten gelen çörtük ve onların tarhana otu, tam yağlı bir yoğurt ve diğer malzemeleri hazırladık ve işe koyulduk. Tabii bolca acı biberi de unutmadık.
MALZEMELER:
2 kg. yoğurt( özellikle tam yağlı ve kaymaklı olanını tercih etmeli. Eskiden saraylarda yapılan tarhanaya özellikle kaymak katılırmış.)
4 çorba kaşığı iri deniz tuzu
1 kg. soğan
1 kg. domates
750 gr. karışık biber ( kırmızı ve yeşil- acı ve tatlı)
3 kg. un
Tarhana otu, çörtük, darak dalı: Bunlar tarhanaya güzel koku vermek için kullanılan kuru otlardır. Darak dalı dereotunun tohuma bırakılmış halinden elde edilir.
Saklamak için steril cam kavanozlar.
YAPILIŞI:
İlk gün: Soğanları ince piyazlık şeklinde kesiyoruz. Domates ve biberleri ufak ufak doğruyoruz,(robottan çekebiliriz) tuz, darak dalı, çörtük ve tarhana otunu da ekledikten sonra yoğurdunu da katıp hepsini iyice karıştırıyoruz. Tencerenin kapağını kapatıp mutfağımızın bir köşesinde tarhanamızın zeminini oluşturan bu karışımı ekşimeye bırakıyoruz. 2 gün bekletiyoruz.
2 Gün sonra: Ekşimiş olan karışıma yavaş yavaş unu yediriyoruz. Bunun için hazırladığımız karışımı içinde bulunduğu kaptan 3-4 kat daha büyük bir kaba veya tencereye alıyoruz ki unla karışan tarhana mayalanınca taşmasın.
Bir hafta sonra: Bu ara havalar çok sıcak olduğundan biz 3-4 gün bekledikten sonra mayalanmış olan tarhanamızı daha fazla ekşimeden dolaba kaldırdık.
Tamamen mayalanan tarhanamızı sterilize edilmiş kavanozlara dolduruyoruz. Ancak kavanozları tepeleme doldurmamaya dikkat ediyoruz, çünkü tarhanamız buzdolabında da olsa daha bir süre mayalanmaya devam edebilir. Buzdolabında saklıyoruz. Eğer derin dondurucuda yeriniz varsa bu yöntemi de uygulayabilirsiniz: Her birine 3 yemek kaşığı olacak şekilde minik poşetlere dolduracağınız tarhana hamurunu uzun süre bozulmadan derin dondurucuda saklayabilirsiniz. Bu minik poşetler yaklaşık bir pişirimlik olduğundan erittiğiniz tarhanayı hemen tüketmiş olursunuz. Havalar az soğusun tarhana çorbasının çeşitli versiyonlarını birlikte yapacağız.
Kolay gelsin! Afiyet Olsun!
mutfak penceremden 
Reblogged this on mutfak penceremden.
Satisiniz varmi yada alabiecegimiz yer
Maalesef satış yapmıyorum.
Merhabalar. Ben de yaş tarhana yapmayı denedim bu sene. Ancak ilki küflendi. İkincidide 5 gün beklettim kabarmadı. Hergün karıştırdım.. ilk günler çpk güzel kokuyordu. Son gün yani 5. Gün kokusu değişneye başladı. Bende korkudan kavonozlayıp dolaba koydum. Acaba neden kabarmadı? Bu konuda yardımcı olabilirmisiniz.
Merhaba, beniz size önerim yazımı bir kez daha okumanız. Bir an önce dolaba kaldırarak doğru yapmışsınız. Mayalanma süreci havanın ısısıyla doğrudan alakalıdır. Her gün karıştırdığınızı yazmıştınız. Böyle bir şey önerdiğimi sanmıyorum.Kolay gelsin.
Merhaba; Ben tarhana satın almak istiyorum ama yapıp satıyormusunuz size nasıl ulaşabilirim?
Merhaba, maalesef bu yıl yaptıklarımdan hiç kalmadı.Ben yaptıklarımı hep hediye ediyordum şimdiye kadar.Artık seneye inşallah.
Merhaba, bende tarhana yapıyorum fakat bugün 4.gün oldu tarhanamin kıvamı akışkan olmaya basladi acaba un ilavesi mi yapsam yoksa bu şekilde posetleyip dondurucuya mi kaldirsam yardımcı olurmusunuz.
Merhaba, un ekledikten sonra zaten hava durumuna göre 4-5 gün sonra buzdolabına kaldırıyoruz. Buzdolabında rahatlıkla 1 ay kalabilir,kullanmayacağınızı derin dondurucuya koyarsınız.Bence tarifi bir kez daha okur hangi aşamada olduğunuza bakarsanız size yardımcı olacaktır.İyi günler
bilgileriniz icin cok tskler .elimdeki manzemelerle yapmaya basladim ins tuttururum
merb. ben almanyadan nil o yazdiginiz otlar burda yok mesela tarakotu cörtükotu bunlar yok ne yapmaliyim?banada yardimci olursaniz cok sevinirim saygilar
Mrehaba,
kolay gelsin
Bahsettiğimiz otları belki aktardan şu şekilde sorabilirsiniz.” Dereotunun kurumuş tohumluk dalları”Tam şu sıra bulunan bir şey ancak yazdığım isimler tarhana yapımında kullanılan ve eşdeğerde yöresel otlardır. Esasen belki bolca dereotu da kullanabilirsiniz ama ne yalan söyleyeyim hiç denemedim.Araştıracağım acil olarak.:))
Tekrar merhaba, bu otları tanımıyorlarsa reyhan veya fesleğenin kurusunu ve dereotunun kurusunu bolca ekleyebilirsiniz. Eskiler tarhanaya tat vermesi için bunları kullanırlarmış. Benim yöresel bağlantılarım sayesinde kolayca ulaşıyorum. Bir de mutfakta saksımda yetişen dereotlarını saksıda tohuma gitmeye bırakınca dal dal darak otu elde ediliyor.
br sorum olucak malzemeleri doğradıktan sonra pişrmiyormusnuz?
Merhaba, hayır pişirmiyoruz.kolay gelsin.
Merhaba,
tarhanayı o kadar güzel anlatmışsınız ki, ilgimi çekti bugün malzemeleri aldım ve deneyeceğim, sadece çörtük dalını bulabildim o da çalı gibi birşey, çiçekleri bile kalmamış üzerinde artık parçalayıp katacağım. Size sormak isteğim şey havalar serinledi bu bekleme sürelerini uzatmalımıyım olup olmadığını nasıl anlayabilirim, bir de hazırlayacağımız kabın çelik tencere veya plastik bir kap olması olumlu olumsuz etkilermi bilgilendirirseniz sevinirim.
İyi günler.
Merhaba, evet kaloriferler de henüz yanmadığından evler serin oluyor süreyi uzatmak gerek. Benim komşularım plastik kullanıyor ama eğer varsa çelik kap tercih edilmeli bence.Ama köylerde plastik kullanıldığına eminim o da ayrı mesele Başarılar
MERHABA BENDE ÇOK SEVİYORUM YAŞ TARHANAYI VE YAPMAK İSTİYORUM….SORMAK İSTEDİĞİM YAŞ MAYA KONULMAYACAKMI ACABA ?SADECE KENDİ EKŞİMESİ YETERLİ OLACAKMI?
Merhaba , tarhana yaparken maya kullanmaya gerek yok. Zaten eylül ayında yaparken ev ısısı yeterli oluyor.
Tarif icin tesekkurler ama sorum olacak? Mayalanirken kapagi acik mi kapali mi duracak? Bizim ev sicak, bu mevsimde kac gun mayalanacak?
Merhaba, kapağın kapalı olacağını yazmıştım ancak lütfen mayalanıp taşmaması için kabınız büyük olsun kapakla malzeme arasında boşluk olmalı. Kolay gelsin
bacım tarhana otunun diğer isimleri ne biz hiç biyerede bulamadık konyadan yazıyorum yardımcı olurmusunuz saygılar…
Bu otlar,çörtük ve darak dalı…
Darak dalı dereotunun töhuma bırakılıp kurutlmuş olanıdır ancak çörtük otunu ben köylü tanıdıklardan temin ediyorum bir de aktarlarda bulunuyor.
bu tarhanayı kuruta biliriz mi?
Bu tarhana yaş olarak buzdolabında saklanabiliyor.
Hemen hemen aynı ölçülerde bende yapıyorum ve kurutuyorum, yalnız havadar ve güneşsiz bir ortamda parça parça temiz çrşafa dök suyunu çektikce çevire çevire ele yapışmayacak kuruluğa gelincede kendi içinde ufalt en sonunda hepsi kuruyunca ev rondasında hepsini çek ve tekrar bez üstünde kurutmaya al. Sıcaklardan çok çabuk olup bitiyor. Bez torbada buz dolabında saklıyorum AFİYET OLSUN
Doğrusu benim şartlarım buna uygun olmadıüı için denemeye yanaşmıyorum bile,ama dediğiniz doğrudur. Size de afiyet olsun.
merhaba peki bu otlar içinde mi kalıyor tarhananın? çörtük biraz sert dal şeklinde olduğu için acaba içinden çıkarmalı mıyız yoksa parçalayıp içinde mi bırakmalıyız? teşekkürler.
Merhaba, haklısınız çörtük süpürge sapına benzeyen bir ot.Çörtüğü tarhana yaparken biraz parçalayarak katıyoruz ve daha sonra zaten çorba yapma aşamasında da süzüyoruz.Sevgiler
pekı bu otları nereden bulabılırız acabaa? yanı benım kastamonulu bır komsum yok da:):)
Merhaba, bu otları ben Nazilli İpek Hanım Çiftliğinden getirtiyorum.Bir de ağustos sonu gibi köylü pazarlarında, istanbul’da Kastamonu Pazarında bulabilirsiniz. Ben sormadım ama galiba Mısır Çarşısında da olabilir. Bu arada benim saksıda yetiştirdiğim dereotları bu sene tohuma kalktılar ve yakında darak olacaklarmış.:))
cok guzel haber:):) kastamonu pazarını denıcem pekı tesekkur edıyorum:)
bu ölçülerle tam olarak kaç kilo tarhana çıkıyor? ben tek kişiyim,yaz kış pişiyorum tarhana ama çok fazla olsun da istemiyorum.cvp yazarsanız sevinirim.tarif için teşekkürler 🙂
bu arada ben otları internetten aldım,kastamonu dışında aktarlar bunları bilmiyor bile,yapmak isteyene bilgi olsun 😉